Een kort verhaal
door Ton Schevan
Ben jij op mijn geheim uit? Ben je daarom nu hier, in mijn kantoortje. Ja, zeker?
Dat begrijp ik best, ik ben rijk geworden met mijn handel in schoon water en ijs. Maar verkijk je niet op die zaken; het is niet het simpele handeltje dat je wellicht denkt dat het is. Het vraagt meer dan je alledaagse kiene handelsgeest.
Maar kom, laat ik je een rondleiding geven. Jouw gedurfd binnendringen hier betekent misschien dat je uit het juiste hout gesneden bent.
Om te beginnen, open de onderste lade rechts van mijn bureau en haal deze eruit.. Er zit een reserve-sleutel tegen de achterkant getapet. Neem die sleutel mee, je zal deze zo meteen nodig hebben.
In het halletje zie je drie deuren. Deze van het kantoortje en hier tegenover de toegang tot de winkel. OK, winkel is een wat groot woord voor een ruimte met slechts één balie. Meer is niet nodig als je maar één product verkoopt en alleen de bestellingen hoeft te noteren of water te tappen. Je bent hier vast al eens geweest, als klant. Ha, wie niet!
Wellicht heb je ook de karren gezien die hier dagelijks vervuild water in zware 100 liter vaten komen afleveren, water dat ik verwerk. En het geheim dat jij zoekt is hoe ik dat vervuilde, stinkende water omtover tot iets drinkbaars, iets waar je niet doodziek van wordt. Nou, van toveren is geen sprake, wel van misleiding. Die leveringen, die hele show eromheen, is toneel, een leugen. Ik vertrouw erop – nee, ik weet zeker – dat je dit niet zult doorvertellen.
Niet dat het veel zou uit maken. Mensen geloven toch wel wat ze willen geloven. En het idee dat iemand een wondermiddel heeft om ons oppervlaktewater, een langzaam werkend gif, weer drinkbaar te maken is te aantrekkelijk, te hoopgevend, om je er niet aan vast te klampen, hoe onwaarschijnlijk ook.
Maar ik dwaal af.
Die achterste deur gaat naar de ijskelder. Hij valt automatisch in het slot, je hebt de sleutel nodig om de deur van buiten te openen. Pas op, de trap is een beetje steil.
IJs. Een kelder vol. Kijk het eens glinsteren, als kristal, als puur goud. Beauty en Bounty in één. Jammer dat het zo kil is! Haha, persoonlijk grapje. Sorry.
Het is hier net iets boven het vriespunt zodat het ijs geleidelijk smelt. Dat smeltwater is het zuivere water dat ik, voor een zacht prijsje, verkoop. Het ijs, als koelmiddel, gaat voor een niet zo zacht prijsje de deur uit. De prijs van ijs is de prijs voor het verlies van drinkwater. Ik heb vaak genoeg overwogen om daarom met het ijs te stoppen, maar het is wel het enige koelmiddel dat we hebben.
Om een ander sprookje uit de wereld te helpen, ik heb hier geen magische ijsmachine staan. Net zo min als ik giftig water kan omvormen tot iets gezonds kan ik water omzetten in ijs. Niet zonder elektriciteit van eertijds. En de kennis om warmte aan stoffen te onttrekken door middel van chemische reacties is ook in eertijds blijven hangen. De erfenis die onze voorgangers ons hebben nagelaten is ziekmakend en beperkt.
Zo, nu weet je het. Dat geheim dat je hier dacht te vinden bestaat niet. Het is een droom, een verlangen naar het Verloren Paradijs, voorgoed onbereikbaar.
Ja, ja, ik zie je denken. Waar komt dat ijs dan wél vandaan? Als het allemaal smelt moet het toch ook regelmatig aangevuld worden.
Dat is het werkelijke geheim. Geen wondermiddel, maar eigenlijk ook weer wel. Geen magisch apparaat, maar toch iets onverklaarbaars. Geen geheim, maar geheimenis. Haha, je gezicht!
Wat ik hier heb, in mijn kelder, is een artefact. Vraag me niet hoe het hier komt, hoe het werkt en waar het zijn energie vandaan haalt. Het is er en het werkt. Zo lang het nog werkt.
Achterin de kelder staat een soort van kast, een cabine, met een merkwaardige deur en een draaiwiel erop. Er naast hangen enkele drukpakken, compleet met helm en zuurstofapparaat. Laten we zo’n pak aantrekken en in die kast stappen. Ja, dat is een heel gedoe, waarbij je de zorgvuldigheid niet uit het oog moet verliezen. Trouwens, alles wat nu volgt vraagt voorzichtigheid en het strikt naleven van de regels. Verzeker je er van dat de deur hermetisch is afgesloten door aan het wiel te draaien totdat het niet verder kan. Controleer twee keer of je zuurstof-fles geheel gevuld is en het apparaat correct functioneert En pas dan mag je op die blauwe knop drukken.
Ik benadruk het nog maar eens; je leven hangt van dit alles af.
Want, onverschrokken vriend, als je daarna de deur weer opent en naar buiten stapt, dan sta je op Mars, ondergronds, in een grot gevuld met ijs van een paar miljard jaar oud. Nogmaals, ik weet niet hoe dit alles mogelijk is, maar zolang er hier ijs ligt stap ik in blind vertrouwen in die cabine om het te delven. Ja, delven noem ik dat. Het is het risico waard.
Dat er risico’s aan verbonden zijn zal duidelijk zijn.
Vroeger, ik vermoed 8 tot 10 managers terug, lag het ijs hier binnen handbereik. Tegenwoordig moet je er een eindje voor lopen, hier deze gang in. Die zijgang daar gaat naar de begraafplaats. Ja, dat hoorde je goed, maar we laten dat nu even voor wat het is. We zijn hier nu voor het ijs. Je ziet, het is niet naast de deur en je moet, beladen met het ijs, ook weer terug. Inspanning vreet zuurstof. Hou dat in de gaten; je wilt hier niet tijdens je gesjouw – nooit niet eigenlijk – zonder zuurstof komen te zitten.
En nu komt de clou. Het feit dat je nu in mijn kantoortje deze memo zit te lezen, kan enkel betekenen dat ik vermist word, dat ik niet ben teruggekeerd van mijn laatste uitstapje en daarmee aanleiding heb gegeven, en de gelegenheid, voor anderen – jij – om zichzelf toegang te verschaffen tot mijn pand en dit kantoor. Het kan niet anders of ik lig nu dood op Mars. Een treurig eind.
Maar niet geheel onvoorzien en evenmin ben ik de eerste.
Als je durft, niets belet je om mijn winkel en handeltje over te nemen. Zoals ik zelf, ooit, precies eender heb gedaan. Succes!
PS.
Zou je op Mars mijn lichaam naar de begraafplaats willen slepen? Natuurlijk kan je mijn lichaam ook terugbrengen in het geval mijn vermissing ongewenste verdenkingen oproept. Je zult in ieder geval mijn drukpak en uitrusting moeten bergen. En mijn sleutel, natuurlijk. Dan kan de reservesleutel weer achter op de bureaula getapet worden. Klaar voor, vroeg of laat, je opvolger.