Als science-fiction (SF) liefhebber schrijf ik ook graag verhalen in dat genre. Maar wat is SF nu eigenlijk en wat is het verschil met Fantasy? Hier onder volgt een korte uitleg.
door Ton Schevan
Fantasy en SF zijn twee genres die veel met elkaar gemeen hebben en vaak in elkaar opgaan. Je zal daarom ook vaak kenmerken van beide genres terugvinden in een boek of kort verhaal dat het kenmerk ‘Fantasy’ heeft meegekregen van de uitgever. Beide genres vallen onder het kopje ‘Speculatief’, samen met genres als horror, bovennatuurlijk, dystopia of (post)-apocalyptisch. Het is een heel breed scala van verhalen waarbij niet-bestaande zaken een rol spelen.
SF – zou ooit, in de toekomst, waar kunnen zijn of worden
Fantasy – kan zich nooit in de onze bekende wereld voordoen
Bovenstaande onderverdeling is aardig, maar schiet tegelijkertijd tekort. Mengvormen zijn heel gebruikelijk en komen misschien wel vaker voor dan iets wat puur SF of puur Fantasy is. Het hanteren van genres is meer een ding van de uitgeverswereld, om redenen van marketing. Schrijvers achten zich niet gebonden aan genre-regels, voor zover ‘regels’ bestaan. Het meest belangrijkste kenmerk is dat fantasie niet aan regels gebonden is en je als schrijver je ideeën moet kunnen volgen.
Zie onderaan dit blad voor page-links naar enkele korte verhalen
SF gaat over toekomstverwachtingen, voor morgen, overmorgen of 10.000 jaar. Het kan gaan over technologische of politieke ontwikkelingen, ethische vraagstukken als gevolg van medische vorderingen of ruimtereizen. Maar zodra er ruimteschepen opduiken welke sneller reizen dan het licht, door wormgaten vliegen of over anti-zwaartekracht beschikken, begint het verhaal over te hellen naar Fantasy. Het is natuurkundig bezien op z’n best disputabel of deze zaken wel uberhaupt mogelijk zijn.
De aanwezigheid van aliens in film of verhaal maakt alles nog lastiger. Ik zal daar in een apart artikel verder op ingaan, maar zal hier volstaan met de opmerking dat aliens vooralsnnog (en misschien wel blijvend) thuishoren in het vakje Fantasy. Star Trek zou je Fantasy kunnen noemen, Star Wars is dat zonder meer.
Fantasy bevat elementen als magie, draken, Dwergen, Elven en Hobbits, vampiers en weerwolven. De bekendste voorbeelden van Fantasy zijn Harry Potter en In de ban van de ring (The Lord of the Rings).
Voor beide genres geldt dat ze fantasierijk zijn. Het vraagt om een open geest. Een goed verhaal moet je in verwondering kunnen brengen of aan het denken zetten. Het is niets voor mensen die deze verhalen gewoon onzin vinden, punt. Ze zijn daardoor blind voor achterliggende ideeën en verkenningen. Het is ook geen escapisme, niet meer dan welk ander genre fictie. Een goed boek verbreedt je blik en verruimt je horizon. Dat vooral is mijn definitie van SF en Fantasie.
verhalen
Een orakel moet j ekunne vertrouwen. Toch? (ca 600 woorden)
Een oud en doorleefd theater krijgt een nieuwe kans, een nieuw leven… (ca. 500 woorden)
Een vakman krijgt een bezoeker met een opdracht welke hij niet weigeren kan
Een handelaar in schoon water en ijs houdt een ongebruikelijk verkooppraatje. (ca 1100 woorden)